Afgelopen donderdag 22 februari bij de presentatie van de inspiratiebundel Nieuwe politiek, Nieuwe akkoorden van de Raad voor Openbaar Bestuur (ROB) geweest. Blij dat ik als meelezer een bijdrage heb kunnen leveren aan de vernieuwing van het besturen van gemeentes.
De belangrijkste vraag tijdens de paneldiscussie afgelopen donderdag was: Wat is goed bestuur? Het panel en de reacties uit de zaal van de publieke bestuurders lieten duidelijke overeenkomsten zien met het handelen van bestuurders in de financiële sector. In mijn proefschrift naar de corporate governance binnen de financiële sector maak ik onderscheid in twee soorten ideaaltypen van het handelen van bestuurders. Het eerste ideaaltype bestuurder noem ik in mijn proefschrift in navolging van Habermas het strategisch handelen. Hier ligt het resultaat vast en bepaalt het bestuur de weg er naar toe. Het tweede ideaaltype kan ook wel het communicatieve handelen worden genoemd. Hier gaat het over het proces van overeenstemming. De bestuurder is degene die streeft naar een proces van overeenstemming met alle betrokkenen. Vooraf is het resultaat nog niet bekend.
Afgelopen donderdag zag ik continu beide ideaaltypen in het discours aanwezig. Soms waren deze twee ideaaltype zelfs vertegenwoordigd in één en dezelfde persoon. In het panel was iemand die de verwarring die hij had in zijn zoektocht naar goed besturen in het handelen ook expliciet benoemde. Bestuurders worden in deze tijd continu heen en weer geslingerd tussen de verschillende wijze van besturen. Uit de bundel Nieuwe politiek, Nieuwe akkoord komen veel kenmerken van het communicatieve handelen naar voren. Zo hebben de eerste drie tips die ze geven in de bundel sterke overeenkomsten met het communicatieve handelen van besturen.
1.Begin zo vroeg mogelijk met het zoeken naar overeenkomsten, het liefst al vóór de verkiezingen.
2.Betrek er niet alleen de ‘beroepsinsprekers’ bij, maar ook moeilijk bereikbare en niet georganiseerde bewoners.
3.Betrek er ook de burgemeester, de griffier en de gemeentesecretaris bij. Zij moeten het overleg begeleiden.
De tips in deze richting verbazen me niet want uit mijn promotieonderzoek Tensions in the boardroom blijkt dat het communicatieve handelen zorgt voor positieve ervaringen ten aanzien van het eindresultaat.
Dit alles brengt me tot de twee calls to action:
1) Er is bewustwording nodig over het handelen binnen besturen. Er is meer uitwisselingen in de praktijk en meer onderzoek nodig. Wie helpt er mee?
2) Wat betekent het communicatieve handelen voor het besturen in de toekomst? Welke voorwaarden zijn nodig om het communicatieve handelen te ondersteunen? Wat betekent dit voor de verdeling van middelen? Voor de wet- en regelgeving?
Het zijn allemaal vragen waarop de komende tijd antwoorden gezocht gaan worden. Mijn conclusie voor de publieke bestuur in de toekomst is dat het een grote ontdekkingstocht zal worden. Het resultaat weten we nog niet, maar de weg er naar toe is in volle gang.
Voor meer informatie over de inspiratiebundel Nieuwe Politiek, Nieuwe Akkoorden https://www.raadopenbaarbestuur.nl/documenten/publicaties/2018/02/22/nieuwe-politiek-nieuwe-akkoorden
Mijn proefschrift is te downloaden via http://www.senvyconsulting.nl/proefschrift/